Herontwikkeling verwaarloosde bedrijventerreinen

Heel wat bedrijventerreinen liggen er verouderd, vervallen, vervuild en ongebruikt bij. Zullen deze terreinen ooit nog terug aangewend kunnen worden voor economische activiteiten? De POM maakte de oefening.

De POM werkte van 2008 tot 2012 rond de vermarkting van onbenutte gronden op bedrijventerreinen via het project ‘Onderhandelingsteams’. Van 2013 tot 2016 werd dit werk verdergezet via het project ‘Activeringsteams’. Beide projecten werden financieel ondersteund door het Agentschap Innoveren en Ondernemen.

2.244 ha bedrijventerreinen werden geïnventariseerd en alle informatie met betrekking tot onbenutte percelen of leegstaande gebouwen werd verwerkt in GIS (geografisch informatie systeem). De resultaten van de dataset zijn te raadplegen op de website www.geopunt.be, onder het luik economie/bedrijven/gebruikspercelen en bedrijfspercelen.

Daarnaast werden de knelpunten van de terreinen in kaart gebracht en de potenties onderzocht. Een plan van aanpak werd opgemaakt met aandacht voor de financiële en ruimtelijke haalbaarheid. Er werd onderhandeld met de eigenaars en andere betrokken actoren. Indien nodig werd een projectstructuur opgezet.

Beide projecten zorgden ervoor dat tientallen hectares bedrijfsgronden werden geactiveerd. Voor andere bedrijventerreinen werden trajecten tot herontwikkeling of vermarkting opgezet.

De POM blijft verder (mee)werken aan de projecten waarvoor een projectstructuur werd opgezet:

• Project Briel – Baasrode (Dendermonde) (i.s.m. provincie Oost-Vlaanderen en De Vlaamse Waterweg) & Alvatsite – Buggenhout
• Burchtdam – Ninove (i.k.v. brownfieldconvenant)
• Ruien – Kluisbergen (i.k.v. brownfieldconvenant)
• Westakkers – Sint-Niklaas (i.s.m. provincie Oost-Vlaanderen, Interwaas en stad Sint-Niklaas)

Voor sommige gronden bleek een economische bestemming niet meer mogelijk en was een herbestemming aangewezen. Binnen het project planologische ruil/desaffectatie werd, in samenwerking met de dienst ruimtelijke planning, onderzocht welke nieuwe bestemming ze kunnen krijgen. Dit project liep van 2014 tot 2018 en werd financieel ondersteund door het Agentschap Innoveren en Ondernemen.

Nieuwe focus van het activeringsbeleid

Het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen gooit het roer in de ruimtelijke ordening om: er mag geen nieuwe open ruimte meer worden aangesneden, ook niet voor bedrijven. Het belang van een doorgedreven en volgehouden activeringsbeleid op de bestaande bedrijventerreinen wordt dus nog groter. Maar activeren alleen zal niet volstaan om te voldoen aan de toekomstige ruimtevraag voor bedrijfshuisvesting.

Het nieuw aanbod aan bedrijfskavels zal meer en meer op reeds aangesneden ruimte moeten worden verwezenlijkt door het herinrichten, herverkavelen, hergebruiken, verbouwen en dergelijke van kavels en gebouwen naar een denser gebruik voor nieuwe economische activiteiten.

Een cruciale voorwaarde voor het creëren van een aanbod op bestaande bedrijventerreinen is de aanwezigheid van één actor die instaat voor het onderhoud op het terrein, aanspreekpunt is voor nieuwe bedrijven en instaat voor de naleving van wettelijke of contractuele verplichtingen van de gebruikers, maar vooral een toekomstvisie uitwerkt voor een efficiënt(er) ruimtegebruik

De POM Oost-Vlaanderen werkt samen met de andere POM’s aan het ‘Project niet-beheerde bedrijventerreinen’.

In de eerste fase wordt het activeringspotentieel van de terreinen onderzocht. De doelstelling is het uitwerken van een methodiek om een actor aan te duiden als toekomstige trekker van het aanbodbeleid. In een tweede fase wordt deze methodiek uitgetest op een tiental bedrijventerreinen met het grootste activeringspotentieel.

Het project startte op 1 december 2018, loopt 2 jaar en wordt gefinancierd door het Agentschap Innoveren en Ondernemen.