Klimaatverandering is niet meer uit de actualiteit weg te denken. Ook bij de POM dragen we ons steentje bij om de klimaatdoelstellingen te halen. Dankzij het EFRO-project ‘Energieke Bedrijven’ kon de POM een tiental Oost-Vlaamse KMO’s een (gratis) energiecoachingtraject aanbieden. Uit energiescans van VLAIO blijkt immers dat er bij KMO’s nog veel ruimte is voor verbetering van de energie-efficiëntie van gebouwen en processen. Ondernemers beschikken immers vaak niet over de middelen en/of tijd om hiervan werk te maken en ook de kennis ontbreekt doorgaans.
KMO’s zijn echter niet de meest evidente doelgroep. KMO’s vormen om te beginnen een zeer verscheiden doelgroep. Ook de KMOs die deelnamen aan ons coachingstraject vormden een gevarieerde groep, van uiteenlopende grootte-orde en actief in verschillende sectoren. Zo begeleidden we bedrijven in de “traditioneel” energie-intensieve sectoren zoals de staalindustrie, metaalbewerking, bouw (beton) en drukindustrie. Ook een chocoladeproducent, een bloemenzaak en zelfs een badhuis stapten enthousiast in.
Ons coachingsproject was dan ook opgezet als een traject op maat. De gerenommeerde energie-experts van Esset & Energinvest spoorden de meest interessante investeringskansen op en werkten een financiële analyse en een stappenplan uit. Vervolgens coachten ze de ondernemers in de zoektocht naar uitvoerders. Het doel van het project was immers niet het zoveelste rapport dat ergens in een schuif verdwijnt, maar de daadwerkelijke implementatie van de voorgestelde energiemaatregelen.
En het resultaat van dit intensieve proces mag gezien worden!
Alle deelnemende KMO’s gingen over tot implementatie van voorgestelde energiemaatregelen, en velen kozen niet enkel voor het zogenaamde laaghangend fruit, zoals relighting of relamping en isolatie van buizen. Ook zwaardere investeringen werden door onze Oost-Vlaamse KMO’s niet uit de weg gegaan. De geïmplementeerde maatregelen betroffen daarenboven niet enkel energiereductie, maar ook hernieuwbare energieproductie. Zo investeerde men bijvoorbeeld in zonnepanelen en warmtepompen. Een belangrijke vaststelling hierbij is dat KMO’s meer te vinden zijn om hun energiebronnen groen te maken dan om hun processen efficiënter te maken aan de hand van innovatieve technologieën. Met betrekking tot processen neemt de doorsnee KMO dus niet graag enig risico – ‘business as usual’ is hier de regel.
Het project leerde ons ook dat voor de meeste KMO’s de energiekosten slechts een relatief beperkt aandeel van hun bedrijfskosten vormen. De return op investeringen in energie-efficiëntie is meestal een stuk lager dan investeringen in de core-business. Hierdoor is de energieproblematiek voor nogal wat KMO’s geen topprioriteit. We zouden dan ook durven stellen dat het financiële plaatje (de terugverdientijd) momenteel misschien iets te vaak aangewend wordt als overtuigend argument. Het is aangewezen om ook op andere manieren het energiebewustzijn aan te wakkeren en gedragsverandering te stimuleren bij onze KMO’s. Bij deze verdere mobilisering van het KMO-landschap kunnen onze inspirerende KMO-voorbeelden zeker helpen.
Uitgedrukt in CO2 zorgde het project voor een totale besparing van 742 ton CO2/jaar; dit is het equivalent van het gasverbruik van 111 huishoudens én het elektriciteitsverbruik 601 van huishoudens op jaarbasis.
Ook nu dit project afgelopen is, blijven we met de POM verder werk maken van de energietransitie bij onze Oost-Vlaamse bedrijven. We focussen met de POM momenteel sterk op interbedrijfssamenwerking om de klimaatdoelstellingen te halen. Zo zetten de recent opgestarte pioniersprojecten SEL en DOEN in op de uitwisseling van energiedata en -stromen tussen bedrijven. Hieruit blijkt dat men pas terdege opportuniteiten met buurbedrijven kan opsporen, indien bedrijven hun individuele, interne huishouding reeds hebben geoptimaliseerd. Het belang van energiecoaching op bedrijfsniveau kan dus nauwelijks onderschat worden…
